Türkiye'nin üçüncü büyük kenti İzmir’de, Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı hizmet sunan ESHOT Genel Müdürlüğü, lastik tekerlekli toplu ulaşım görevini, şehrin nüfus artış hızına paralel olarak 430 hatta gerçekleştiriyor. Tamamı otomatik şanzımanlı araçlardan oluşan bir filoya sahip olan ESHOT, solo ve körüklü büyük otobüslerin araçların giremediği dar ve eğimli cadde ve sokakların bulunduğu güzergâhlarda kullanılmak üzere filosunda Allison T 2100 xFE tam otomatik şanzımanlı 57 adet Otokar Sultan City midibüse sahip.
Nisan 2024 verileri itibariyle İzmir’de toplu ulaşımın yüzde 46’sı ESHOT otobüsleriyle sağlanıyor. İZULAŞ ve İZTAŞIT gibi ESHOT denetimindeki otobüs ve minibüslerle bu oran, yüzde 61’i buluyor. ESHOT araçlarına aylık yaklaşık 22,5 milyar biniş yapılıyor.
2018 yılında Allison tam otomatik şanzıman donanımlı ilk 7 metre Otokar Sultan City midibüs alımını yapan ESHOT, artan talep ve bu araçlardan memnuniyetleri ile araç sayısını yıllar içinde 57’ye çıkardı. Hatların fiziki koşulları ve yolcu yoğunluğuna bağlı olarak filosunu 7 metrelik araçlarla çeşitlendiren ESHOT, yerli üretim olması, dar ve eğimli sokaklarda sürüş kolaylığı, yüksek hareket ve manevra kabiliyeti, servis ağının genişliği ve yedek parça maliyetlerinin ekonomik oluşundan dolayı Otokar Sultan City midibüsleri tercih etmişti.
Dar ve eğimli güzergahta otomatik Allison şanzımanlı Sultan’lar
Otokar Sultan City midibüslerin hizmet döngüleri ESHOT Genel Müdürlüğü yetkilileri, şunları ifade etti: “Otokar Sultan City araçlarımız, sefer (gidiş-geliş) başına ortalama 40 km, gün boyu ise araç başına yaklaşık 248 km yol kat ediyor. Gidiş ve dönüş toplam 2 bin 335 durakta yolcularımızın iniş ve binişleri gerçekleşiyor. Hizmet verilen 37 hattımız içerisinde, bir seferde en az 8, en çok da 144 km yol yapılıyor. Hatların güzergâh ortalama eğimi ise yüzde 4,3 olup, hatlarımız güzergâhları ise kırsal alanlardan şehir içi trafiğin yoğun olduğu bölgelere kadar geniş bir yelpazede bulunuyor. Böyle değişkenlik gösteren, yer yer oldukça zorlu güzergâhlarda tam otomatik şanzıman donanımı, diğer araç özelliklerinin yanı sıra hem şoför hem yolcu hem de işletmeler için pek çok avantajı bir arada sunuyor.”
Yolcu taşımacılığında yolcular ile sürücülerin güvenli ve konforlu seyahatinin önem sırasında birincil konuları olduğuna değinen ESHOT yetkilileri şu açıklamaları yaptılar: “Tam otomatik şanzıman sistemi, vites geçişleri optimum aralıklarla ve nizami olarak sağlandığı için sarsıntısız, güvenli ve konforlu ulaşımına imkân sağlıyor. Bununla birlikte manuel ve otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlara oranla yakıt verimliliği ve sürüş güvenliği de artıyor. Ayrıca, arıza frekansları da manuel şanzımanlı araçlara kıyasla daha az yaşanıyor. Tüm bu avantajları Allison tam otomatik şanzıman donanımı ile Otokar Sultan City araçlarımızla deneyimlediğimizden belirli aralıklarla araç sayımızı artırdık. İlk araçlarımızı ise sorunsuz şekilde 6 yıldır kullanıyoruz.”
ESHOT’un kullandığı 7 metre Otokar Sultan City midibüsler, 107 kilowatt güç ve 632 newton-metre /Tork üretebilen 4,5 litrelik Cummins Intercooler Turbo Dizel Euro 6 silindir motora sahip. Bu araçlarda bulunan 172 kW (230 bg) güce kadar olan şehir içi otobüsler için tasarlanmış Allison T 2100 xFE şanzıman donanımı, Allison’ın patentli tork konvertörü sayesinde motor torkunu sarsıntısız bir şekilde arttırarak tekerleklere daha fazla güç aktarımı sağlıyor.
Allison tarafından yapılan açıklamada, toplu taşımacılık uygulamalarında kullanılan 2000 Serisi tam otomatik şanzımanını xFE yakıt tasarrufu teknolojisiyle sunuyor. xFE şanzımanın dahili dişli oranları, yakıt tüketimini minimuma düşürecek şekilde optimize edilirken, vites değiştirme stratejisi, maksimum ekonomi için her zaman ideal hızda vites oranları arasında geçiş yapmak üzere Allison'ın FuelSense 2.0® yazılım paketi tarafından kontrol ediliyor.
Daha az bakım daha az servis gideri
Düşük bakım onarım maliyetleri ve yakıt tasarrufu nedeniyle de Otokar Sultan otobüsleri tercih ettiklerini belirten ESHOT yetkilileri; “Öte yandan tam otomatik şanzımanın da bu avantajlara katkısını belirtmeliyiz. Tam otomatik şanzımanlar, vites geçişlerini optimum şekilde ayarladıkları için yakıt verimliliği sağlıyor. Ayrıca sürücülerin sürüş farklılıklarından kaynaklanan yüksek yakıt sarfiyatı da engelleniyor. Aynı zamanda sürüş farklılıkları nedeniyle oluşabilecek arızalar da azalıyor” şeklinde belirtiyor.
Allison şanzımanlar, manuel ve otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlarda (AMT'ler) bulunan aşınmaya yatkın baskı-balata kavrama sistemi yerine kullanılan hidrolik tork konvertörü ile bakım-onarım giderlerinin azaltılmasına katkı sağlıyor. Böylece yüksek maliyetli ve zaman alan debriyaj tamir ve değişimleri ortadan kalkıyor. Allison şanzımanlar, sadece periyodik yağ ve filtre değişimi ile çok daha verimli bir çalışma ömrü sunuyor.
ESHOT bünyesinde yaklaşık 2 bin 700 şoför görev yapıyor. Kurum yetkilileri; “Şoförlerimiz zorlu hava koşulları ve parkurlar da dahil olmak üzere otomatik şanzıman sisteminden memnunlar. İnsan kaynaklı hataları minimuma indirerek şoförlere yardımcı olması, güvenli ve konforlu bir sürüş imkânı sunması nedeniyle idaremizde özellikle daha önce manuel şanzımanlı araçlarla da görev yapmış şoförlerimiz tarafından tam otomatik şanzımanlı Otokar midibüslerimizin konforu takdir ediliyor” diye açıklıyor.
Sürücüler vites değiştirmek yerine yola odaklanıyor
ESHOT bünyesinde beş yıldır otobüs sürücüsü olarak görev yapan Aydın Şanlı ise deneyimlerini şu şekilde aktarıyor: “İşimiz gereği gün boyunca şehir trafiğinde ve duraklar arasında dur-kalk yaparak mesaimizi tamamlıyoruz. Tam otomatik şanzımanlı araçlar sayesinde vites değiştirmek için uğraşmam gerekmiyor, sadece D’ye basmam yeterli. Böylece, yola ve trafiğe daha fazla odaklanarak aracımı çok daha kontrollü ve konforlu sürebiliyorum. Mesaim bittiğinde ise daha az yorgun oluyorum. Otomatik şanzımanın, şehir içi toplu taşımacılıkta şoförlerin stres yönetimine dahi katkısı oluyor.”
Allison Transmission Türkiye, Orta Doğu ve Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) Satış Direktörü Berk Gönenç ise konuyla ilgili açıklamasında; “Allison şanzımanlar, birçok otobüs ürün gamında olduğu gibi 7-8 metre midibüs segmentinde de tüm dünyada operatörlerin memnuniyetini sağlıyor. Şehir içi toplu taşıma alanında yoğun trafikte sık dur-kalk gerektiren operasyonlarda tam otomatik şanzıman donanımın faydaları takdir ediliyor. ESHOT, bu anlamda Avrupa geneline baktığımızda toplu ulaşımda en güzel örneklerden biri” şeklinde belirtti.