1960 yılında başlayan yerli üretim yolculuğunun son ayağında Avrupa’nın en gelişmiş ve büyük ağır ticari araç pazarları olan Almanya ve Fransa gibi ülkelere açılan, hayata geçirdiği yerli şanzımanla Türkiye’de bir ilke daha imza atan Ford Trucks, hem yurtiçinde ve dışında hedeflerini yüksek tutuyor.
Ağır ticari araç pazarı ve markanın iç ve dış pazarlarda hedeflerini konuştuğumuz Ford Trucks Genel Müdür Yardımcısı Serhan Turfan, özellikle çekici pazarında büyümenin devam etmesini beklediğini açıkladı.
Türkiye ağır ticari araç pazarını değerlendirebilir misiniz? Ford Trucks açısından 2021 yılı nasıl geçti?
Ağır Ticari Araçlar Derneği’nin 2021 yılı Ocak-Aralık dönemi verilerine göre geçtiğimiz yıl toplam endüstri, 26.614 adet araç satışı ile beklentilerimizin çok üzerinde gerçekleşti ve geçen yıla göre yüzde 63 artış ile kapattı. Aslında geçmiş yıllarda Türkiye’de pazarın 30.000 civarı olduğu beş yıl geçirmiştik. Daha sonra 2017 yılından sonra bir düşüş yaşamaya başladık. 2019 yılında ise Pazar 7.500 adetlere kadar inerek bu düşüş en dip noktasına ulaşmıştı. 2019 yılından sonra ise bu tarz düşüşlerin arkasından gördüğümüz hızlı yükselme trendine girdik.
2021 ağır ticari endüstrisi açısından büyümenin daha da ivme kazandığı bir yıl oldu. Pandeminin etkileri ile başlayan kamyon, çekici talebinde artış, 2021'de devam etti. Bunda sağlık ihtiyaçlarının, internet üzerinden alışverişin artması ve işletmelerin lojistik ihtiyacındaki yükselişi önemli rol oynadı. Özellikle uluslararası ticaretin çok hareketli olduğunu gördük. Bu da çekici çekici segmentine büyüme olarak yansıdı. Geçtiğimiz yıllarda yüzde 60’lar seviyesinde paya sahip olan çekici segmenti toplam satışların yüzde 68’ini oluşturdu ve 18.712 adetle tamamlandı.
Ford Trucks olarak iç pazarda 7.000’e yakın adet araç satarak yüzde 26,3 pazar payı elde ettik. Özellikle bulunurluk problemini ciddi olarak yaşadığımız bir yıl oldu. İhracattaki satışlarımızın iki katına çıkması ile, Eskişehir fabrikamızda tüm zamanların en yüksek satışı olan 12 bin 761 adet üretime ulaştık. Geçmiş yıllarda 10.000 sınırını geçmemiştik. Canlı geçen iç pazara eklenen ihracattaki büyümeyle bu rekoru kırdık.
Avrupa ağır ticari araç pazarı 2020 yılında pandemiden negatif olarak çok ağır etkilenmişti. 2021 yılı ise ticaretin artmasına paralel olarak pazarın toparlandığı bir yıl oldu.
Ağır ticari araç pazarında büyüyen ve daralan segmentler hangileri oldu ve Ford Trucks bu alanlarda nasıl bir performans sergiledi?
Ticari faaliyetlerdeki hareketliliğe bağlı olarak lojistik ihtiyacının artması sonucu özellikle ağır ticari araç pazarında yük taşımacılığına yönelik araçlar içerisinde çekici segmenti dikkati çekiyor. 2021’de uzun yol kamyonculuk faaliyetlerinin artmasıyla çekici pazarı yüzde 68’lere büyürken inşaat pazarı yüzde 16’lardan yüzde 20’ye büyüdü. Yol kamyonu pazarı ise artan çekici satışlarının da etkisiyle yüzde 17’lerden yüzde 11’lere geriledi. Ford Trucks olarak yurt içi ve yurt dışı lojistik faaliyetlerinde tedarik zincirinin devamlılığını sağlayan çekici pazarının önümüzdeki süreçte daha da büyüyeceğini öngörüyoruz. Kamu ve inşaat projelerine bağlı olarak da inşaat grubu kamyonlara olan talep de devam edeceğini düşünüyoruz.
Ford Trucks olarak bizim yol kamyonu segmentinde yıllara yayılan liderliğimiz 2021 yılında da devam etti ve yüzde 55 pazar payıyla lider kapattık. 2021, inşaat araçlarında da yüzde 37 paya ulaşarak pazar payını yükselttiğimiz bir yıl oldu bizim için.
Bulunurluk problemini en çok çekicide yaşadık. F-MAX talebine yetişemediğimiz bir yıl oldu 2021. Özellikle yurtdışından da gelen talebin fazla olmasıyla toplamda rekor kırsak da talebe yetişemediğimiz bir dönem oldu ve yılı yüzde 18.2 pazar payıyla kapattık. Çekicideki Pazar payımızı yüzde 25 seviyesinde hedefliyoruz. Bulunurluk sağlanınca bunu yapabileceğimizi düşünüyoruz.
Bizim Türkiye’de satılan her üç ağır ticari araçtan birinin Ford Trucks olması yüzde 30’un üzerinde pazar payı hedefimiz var. Tabi bunun gerçekleşmesinde tedarik problemleri veya ihracata yönelik üretimin dengelenmesi gibi faktörler de var.
2022 ağır ticari araç pazarı için öngörüleriniz ne yönde?
2022 yılında pazarın, daha da gelişerek 30 bin adetlere ve üzerine doğru büyümeye devam etmesini öngörüyoruz. 2010-2015 yılları arasında kesintisiz olarak her yıl 30.000 adetleri üzerinde bir Pazar gördük. 2016-2019 arasında düşüş periyodunun ardından oturmuş olan 30.000 üzeri pazara doğru devam ediyor.
Ülkemiz büyük bir ekonomiye sahip ve her yıl büyümeye de devam ediyor. Türkiye’de ağır vasıta pazarının büyümesini sürdüreceğini gösteren birkaç etmen bulunuyor; Türkiye'nin coğrafi konumu, ulaşım ve altyapı yatırımları, lojistik üssü olma ve dünyadaki konumunu güçlendirme hedeflerini destekliyor. Avrupa'da yük taşımacılığının yaklaşık yüzde 70'i karayolu ile yapılırken Türkiye'de bu oran yüzde 85 seviyelerinde. Ayrıca Türkiye’de üretim maliyetlerinin Avrupa’ya kıyasla çok daha uygun olması da ülkemizin potansiyelini güçlendiriyor. Buna ek olarak, Türkiye'nin bir tarım ülkesi olması da pazarın büyümesinde önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Bütün bu şartlardan dolayı biz 2022’ye olumlu olarak bakıyoruz.
2020’de bütün ağır ticari endüstrisi geri giderken Türkiye’de Pazar katlanarak büyüdü. Bu etkide bekleyen yatırımların hayata geçirilmesinin etkileri olduğu kadar tedarik zincirinde Türkiye’nin öneminin artmasının da etkileri olduğunu düşünüyoruz.
Önce pandemi, sonrasında küresel çip krizinin etkileri pazarı ve sizi nasıl etkiledi? Yaşanan sert kur hareketleri sektörü nasıl etkiledi?
Pandemi inişlerin ve çıkışların yaşandığı zorlu bir dönemdi. Tüm zorluklara rağmen rekor bir üretimle yılı kapattık. Ancak küresel çip krizi de devam ediyor. Küresel olarak yaşanan bu durumu tedarikçilerimizle birlikte yakından takip ediyoruz. Üretimlerimiz durmadan devam ediyor. Ford Motor Company ve tedarikçilerle yaptığımız planlamalar bunda çok etkili.
2021’de hammadde fiyatları hem de Euro bazında çok arttı. Bu artış karşısında pazardaki araç fiyatları önemli ölçüde yükseldi. Özellikle plastikte yüzde 77, demirde yüzde 70, yerli saç parçada yüzde 115 gibi Euro bazında yaşanan artışlara Türkiye özelinde kur artışları da eklenince fiyatlarda inanılmaz artışlara sebep oldu. Gerçekleşen fiyat artışlarında, sadece kurun yükselmesi değil, esasen dünyada yaşanan enflasyonun ve hammadde fiyatlarının çok hızlı bir şekilde yükselmesi etkili oldu. Döviz kurlarındaki oynamayla birlikte bu artışların müşteri tarafında da zaman zaman etkili olduğunu gördük.
Genel olarak baktığımızda bizim sektörümüz uzun vadeli yatırım süreçleri olan bir endüstri. Dolayısı ile bu sorunlar bugünümüzü etkilese de uzun vadeli planlarımız ve yatırımlarımıza bir etkisi yok. Pazarın 26,500 adetlere çıkmış olması sektörümüzün doğru yönde gittiğini gösteriyor.
İhracatta güçlenmeye devam eden Ford Trucks’ın yurtdışı performansını değerlendirir misiniz?
Ford Otosan olarak üst üste 10 yıldır otomotiv sektörünün, 6 yıldır da Türkiye’nin ihracat şampiyonuyuz. Ford Trucks olarak ihracata yönelik yoğun çalışmalarla, son 5 yılda ihracat adetlerimizi 5 katına çıkartmayı başardık. Geçtiğimiz yıl, 2020’ye göre satışlarımız 2 katından fazla arttı. Sektördeki gelişmeler neticesinde yaşanan büyüme ile bugün 43 ülkeye ve yüzde 42,2 ihracat seviyelerine ulaştık.
Kısa vadede ihracatın toplam satışlarımızdaki payının en az yüzde 50’yi geçmesini hedefliyoruz ve bu hedefe de 2022 yılında ulaşmış olacağız. İleriye dönük hedefimiz ise satışların üçte ikisinin ihracattan geliyor olması yönünde.
Ayrıca ihracat profilimiz de bu süreçte değişti ve satışlarımızın yüzde 75’ini Avrupa ülkelerine yapıyoruz. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerindeki yapılanmamızı bitirmiştik. Batı Avrupa yapılanmamıza ise 2020 yılında Akdeniz ülkelerinden başlayarak İspanya, İtalya ve Portekiz’le girmiştik. 2021 yılında Belçika’dan sonra Avrupa’nın en büyük pazarları olan Almanya ve Fransa’da yapılanmalarımızı tamamladık. Bunlar potansiyelleriyle Ford Trucks açısından çok önemli pazarlar. Henüz buralarda adımlarımız yeni olsa da gelecekte toplam satışlarımızda çok büyük etkisi olacağını düşünüyoruz. Avrupa’da girmediğimiz sadece Hollanda, Avusturya ve İsviçre kaldı. Bu pazarlara da önümüzdeki iki yılda girdikten sonra kuzeyde yer alan İskandinav pazarlarına girmeyi planlıyoruz. Ayrıca Avrupa’da bütün servis altyapımızı tamamlamış durumdayız. Bu da bize güç katıyor. Servis zincirinin tamamlanıyor olması bizi daha da güçlü kılıyor. Almanya ve Fransa Avrupa’nın tam ortasında ve bütün geçiş yolları bu ülkelerden geçiyor. Elbette bu ülkelerde servislerimiz vardı ama şimdi çok daha güçlendik. Bu ağın tamamlanmasıyla bu etkiyi daha güçlü hissedeceğiz. 2022 yılı için de kendimize yüzde 40 büyüme hedefi koyduk ve bunu yapabileceğimize inanıyorum.
Almanya ve Fransa ağır ticari araçlarda Avrupa’nın en büyük iki pazarı ve Ford Trucks açısından da çok önemli. Özellikle F-MAX çekicimizle 2019 yılında almış olduğumuz Uluslararası yılın Kamyonu Ödülü ile birlikte bu araç merak uyandırmıştı ve bekleniyordu. Ford markasının Almanya’da bilinirliği oldukça yüksek. İlk izlenimlerimiz burada olumlu sonuçlar alacağımız yönünde. Ancak tedarik sıkıntıları nedeniyle çok fazla araç da veremedik. Ancak distribütörler taleplerini yüksek tuttuklarını görüyoruz.
Almanya’daki müşterilerin çok daha ince ayrıntıları gören kaliteye daha fazla önem veren bir profili var. Batı Avrupa’nın kamyon açısından en üst seviyede olduğunu düşünüyorum. Batı Avrupa’da başarılı olan bir marka dünyanın her yerinde başarılı olacaktır. Aracın yanı sıra hizmet yönünden de müşteri çok daha hızlı servis ve hızlı cevaplar istiyor. O yüzden biz de tam olarak hazır olmak için Batı Avrupa ülkelerini sona bırakmıştık. Şu anda hazır hissediyoruz. İspanya, İtalya ve Portekiz’den gelen sonuçlar çok olumlu. Yeni girdiğimiz bir pazarda genelde yüzde 2-3’lük bir Pazar payıyla başlarız. İspanya’da ilk yılımızda yüzde 8’lik bir Pazar payı elde ettik. Bu hızlı başlangıç farklı pazarlarda da bize cesaret veriyor.
Ford Trucks ürün gamındaki muhtemel yenilikler neler? Alternatif yakıt teknolojileri çalışmalarınız var mı?
Alternatif yakıtlar açısından ise çalışmalarımızı Avrupa Komisyonu’nda kabul edilen CO2 düzenlemesi konusunda yoğunlaştırdık. Şu anda bir tarih veremiyorum ama mevcut motorlarımızın ve araçlarımızın yanı sıra elektrikli ve hidrojen tabanlı alternatif yakıtlı araçlar hakkında da çalışmalarımızı ilerde tanıtacağız.
Ford Trucks kamyon ve çekici araçlarımıza yönelik Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nin (ACEA) “Sıfır emisyonlu yük taşımacılığına geçiş” bildirisini 2020’de imzaladık. Böylece, Avrupa’nın önde gelen 7 ağır ticari araç üreticisi ile AB’nin sunduğu Yeşil Mutabakat’a uyumlu şekilde 2040’tan itibaren ağır ticari filo karbon ayak izinin sıfıra düşürülmesi hedefine bağlılığımızı gösterdik. Hedef bugünden başlayarak 2060 yılına kadar tüm ürün gamını bu hedefe uygun hale getirmek. F-MAx aracımızda da bu çalışmaları göreceğiz.
Uygulanabilir teknoloji olarak kısa mesafede ve şehir içi yük taşımacılığında yani yol kamyonlarında elektriğin ağırlıklı olacağını düşünüyoruz. Ancak uzun yol mesafeye geldiği zaman 400 km ve üzerinde daha verimli enerji gerektiğinden hidrojenin öne çıkacağını öngörüyoruz.
Türkiye’nin ilk yerli şanzımanı Ecotorq
Yerli şanzıman bizim için çok önemli konu. Ford Trucks olarak Ecotorq motor ve arka aksın ardından, şanzımanı da üreterek araçtaki yerlilik oranını yüzde 90 seviyesine getirdik. Mühendislik yeteneğimizle gurur duyuyorum, Türkiye’nin ilk ve tek yerli şanzımanı Eskişehir fabrikamızdan çıkıyor. 53 milyon Euro yatırımla ve TÜBİTAK'ın 13,5 milyon TL tutarında Ar-Ge teşvikiyle tamamen Türk mühendislerinin geliştirdiği bir şanzıman. Ürün geliştirme çalışmalarımız sırasında 5 farklı ülkede, farklı iklim koşullarında, toplamda 17.000 saat ve 1 milyon km üzerinde detaylı parça ve araç testlerimizle yolda karşılaşabilecek her koşulu değerlendirerek geliştirdik. Rekabet gücümüze büyük katkısı olacak.
Motor, şanzıman ve aks olmak üzere bu sitemlerin üçünü de üreten dünyanın sayılı otomotiv markalarından bir olmuş olduk. Verimli bir şanzıman, Ecotorq motorla beraber uyumlu bir şekilde çalışıyor.
Uluslararası pazarlarda da 2022 Nisan ayından itibaren devreye alacağız. Bu şanzımanla ilgili geri dönüşleri yakından takip ediyoruz ve gayet olumlu sonuçlar alıyoruz. İlk olarak yok kamyonlarında kullanmaya başladık yerli şanzımanı. Daha sonra çekicilerde kullanmaya başlayacağız ve ihraç ürünlere geçeceğiz.
Çoklu ve öngörülü vites geçişi gibi çok gelişmiş özelliklere sahip. Aracımız mevcut konumu ve güzergahındaki topografik haritayı okuyarak, kullanıcı fark etmeden gerekli vites geçişlerini bu öngörü ile sağlayabilecek. 16 ileri vites olmanın avantajını kullanarak tüm serilerimizde eğimli yollarda sorunsuz kalkış ve çok daha verimli yokuş tırmanışları sunarak, sürüş konforu sağlıyor. Yeni Ecotorq şanzımanımızla beraber F-MAX araçlarımızda şanzımanın teknolojik ve bağlanabilir özelliği sayesinde, birden fazla yeni özelliği daha müşterilerimize sunacağız.
16 ileri ve 4 geri vitesten oluşan ürün ile vites sayısı artırıyor, şanzıman ile uyumlu en yüksek retarder performansı 450 kW olarak sağlanıyor. Yerli şanzımanla birlikte yardımcı fren konforlu bir şekilde devreye giriş sağlayarak uzun mesafeli yokuşlarda daha stabil bir frenleme performansı göstererek güvenli yokuş inişleri sağlıyor.
Ford Trucks’ın sunduğu, aracın sürekli en son yazılım ile güncel kalmasını sağlayan ‘Uzaktan Yazılım Güncelleme Özelliği’ne ek olarak 'Uzaktan Teşhis' ile de yerli şanzımanın durumu sürekli kontrol altında tutularak problemlerin servise gitmeden tespit edilmesi sağlanıyor.
