Otomotiv sektörü yaşadığı küresel ve yerel sorunların yanı sıra kadın çalışan oranlarında düşüşle karşı karşıya. Salgın dönemi ile birlikte iş gücüne katılım rakamlarında yaşanan değişim, sektörde zaten düşük oranlarda seyreden kadın çalışan istihdamını daha da olumsuz yönde etkiledi. Türkiye otomotiv tedarik sanayisinin çatı kuruluşu Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) de bu sorundan yola çıkarak toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek adına otomotiv sektörüne rol model olacak bir çalışmaya imza attı. Bu kapsamda TAYSAD, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve danışmanlık şirketi Arbor Impact iş birliği ile sektördeki kadın çalışan sayısını artırmak amacıyla “Fırsatı Eşitle Yeteneği Çeşitle (FEYÇ)” isimli projeyi hayata geçirdi.
Projenin ayrıntıları geçtiğimiz günlerde online olarak düzenlenen toplantıda dernek üyeleriyle paylaşıldı. Toplantıda konuşan TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Albert Saydam, “Yaklaşık 10-15 sene öncesine kadar kendi aramızda konuştuğumuz faaliyetlerin hayata geçtiğini görüyoruz. Baktığınız zaman deniz yıldızı hikayesinden yola çıkarak ilk önce, yalnızca bir-iki deniz yıldızını denize kavuşturmak üzere başlayan çalışmalar; artık ülkemizde yaygınlaşmış ve kabullenilmiş durumda. İlk başta cinsiyet eşitliği konusunu telaffuz etmekte zorlanırken, şimdi birçok kurumun, derneğin, sektörün ve çok sayıda kişinin bu konuda attığı adımları görmek bizi mutlu ediyor. Fakat biz TAYSAD olarak bir farklılık yaratmak ve farklı bir projeye imza atmak istiyoruz. Ümit ediyorum ki; TAYSAD her konuda olduğu gibi bu konuda da sadece sektörde değil ülkeye de liderlik etmek adına geliştirdiği misyonunun altını çizecek çalışmalara imza atacak” dedi.
EBRD Sivil Toplum İlişkileri ve Özel Sektör Ortaklıkları Yöneticisi Mısra Özkuş, Arbor Impact Kurucusu Aylin Gezgüç, TAYSAD Denetleme Kurulu Başkanı ve FEYÇ Proje Eş Lideri Özge Özen Kural ile TAYSAD Denetleme Kurulu Üyesi ve FEYÇ Proje Eş Lideri Selma Gülbeyaz da toplantının konuşmacıları arasında yer aldı. Etkinliğe katılan Maltepe Üniversitesi Kadın ve Aile Çalışmaları Merkezi ile UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kültür Kürsüsü Direktörü Prof. Dr. Hülya Şimga da “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ile Eşit Gelecek” başlıklı oturumun konuğu oldu. Konuşmasında toplumsal cinsiyet eşitliği konusunun geçmişten günümüze kadar uzanan bir sorun haline gelmesinin belli başlı nedenlerine değinen Prof. Dr. Şimga, bu kapsamda atılacak adımların ekonomik, sosyal ve kültürel alanda sunacağı avantajlara değindi. Ayrıca etkinlikte çalışmaya katılan TAYSAD üyelerinden AL-KOR, Egebant, Ege Endüstri, Mutlu Akü ve Teknorot şirketlerinin üst düzey yöneticileri de faaliyetleri ve proje özelinde açıklamalarda bulundu.
Kadın istihdamı 2019’a göre 13 milyon azalacak
Projenin ayrıntıları hakkında bilgiler veren TAYSAD Denetleme Kurulu Başkanı Özge Özen Kural, projenin geçen yılın Eylül ayında hayata geçirildiğini söyledi. “Üretimdeki maliyet baskısı ile oluşan daralmalar, çip krizi, hammadde sıkıntısı gibi sektörel zorlukları deneyimlerken; diğer yandan iklim krizi, sürdürülebilirlik, istihdam ve hayata eşitsiz katılım, pandemi ile artan yoksullaşma, eşitsizliklerin derinleşmesi gibi pek çok zorlukla yüz yüze geldik” ifadelerini kullanan Özge Özen Kural, “Bu zorlu durumlardan en çok kadınlar, çocuklar, yaşlılar, yoksulluk sınırında yaşayanlar ve engelli bireyler etkilendi. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre; 2019 ve 2020 yılları arasında dünya genelinde, kadın istihdamı yüzde 4,2 azaldı ve bu 54 milyon iş kaybı anlamına geliyor. Bugüne gelindiğinde ise kadın çalışan sayısının 2019’a göre 13 milyon azalması öngörülüyor” diye konuştu.
Otomotiv tedarik sektörü kadın istihdamı yüzde 19
TAYSAD üyesi 112 kuruluşun katılımıyla bir anket çalışması düzenlediklerini belirten Kural, çalışmanın sonuçlarına değindi. Özge Özen Kural, “Otomotiv tedarik sektörü kadın istihdam oranı yüzde 19 ve üyelerimizin yaklaşık yüzde 30’unda bu oran yüzde 10’un altında. Üyelerimizin yüzde 90’ı üst düzey yönetim ve liderlik ekiplerinin toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılmasına ilişkin tutumlarını olumlu olarak değerlendirdi. Bu bizler için motive edici, gelişime açık yönümüze de ışık tutuyor. Çünkü bu bulgunun peşi sıra; TCE odaklı çalışmalara olumlu yaklaşan üyelerimizin neredeyse yarısı bu konuda bir politikaya sahip olmadıklarını ve uygulama bazında çalışmalarının olmadığını belirttiler. Katılımcıların yüzde 18’i işe alımda cinsiyet tercihi yapıyor. Bu pozisyonların yüzde 80’inde ise erkek adaylar tercih ediliyor” dedi.
“Projemizle bu adımımız; mevcut tablonun daha eşit ve kimseyi geride bırakmayan bir otomotiv tedarik sanayi sektörü resmiyle değiştirebilmesi için atıldı” ifadelerini kullanan Kural, “480’i aşkın üyesi ve 220 binden fazla istihdam hacmiyle TAYSAD, eşitlik için dönüşümü başlatacak çok kritik bir noktada, bir tarafı sivil topluma diğer tarafı özel şirketlere uzanan bir ağın kesişiminde konumlanıyor. Bugünden değişim için adım atıyor ve politika ve uygulamalarımızla eşit bir çalışma ortamı yaratmak için harekete geçiyoruz. Otomotiv sektöründe rol model olacak bir toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımıyla sektördeki kadın çalışan oranını artırmayı amaçlıyoruz. Projemizin de ilk önce otomotiv tedarik sanayinden başlayarak dalga dalga ülkemizin geneline yayılmasını amaçlıyoruz” diye konuştu.
