Ağır Ticari Araç Derneği (TAİD) üyesi Iveco, Otokar ve Krone ve Koluman’dan yöneticilerin katıldığı panelin moderatörlüğünü TAİD Yönetim Kurulu Başkanı Yardımcısı ve Kassbohrer Yönetim Kurulu Üyesi İffet Türken yaptı.
15 Haziran 2023 tarihinde düzenlenen ve ağır ticari araç, treyler ve otobüsle ilgili gelişmelerin aktarıldığı panelde konuşmacı olarak IVECO Türkiye Genel Müdürü Hakkı Işınak, Koluman Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Ticari Araçlar Satış Direktörü Ali Saltık, Otokar Ticari Araçlar Yurt İçi Pazarlama ve Satış Direktörü Murat Kemal Tokatlı ve Krone Trailer International Genel Müdürü Semih Pala katıldı.
TAİD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Kassbohrer Yönetim Kurulu Üyesi İffet Türken, TAİD faaliyet alanının 3.5 ton üzerin tüm ticari araçları kapsadığını söyleyerek elektrikli başta olmak üzere alternatif yakıt teknolojileri, Yeşil Mutabakat ve Euro 7 bağlamında sektörde önemli değişikler yaşandığını söyledi.
Treyler tarafında üreticilerin 1 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla emisyonla ilgili VECTO sertifikasını vermek zorunda olacaklarını hatırlatan Türken, 1-2-3 dingil, perdeli kutu ve frigorifik araçlarda karbon emisyonlarını deklere etmek zorunda olacaklarını vurguladı.
Işınak: “Avrupa, limitleri aşan karbonun vergisini sınırda alacak”
IVECO Türkiye Genel Müdürü Hakkı Işınak, sınırda karbon düzenlemesiyle ilgili bilgi vererek, “Örneğin, bir ürün, hammadde olarak çıkarken madendeki ekskavatörün salınımı, madenden çıkan malzemenin fabrikaya giderken ortaya çıkan salınım, fabrikada işlerken ortaya çıkan salınım, yarı mamulden tam bitmiş ürün haline gelme yolculuğundaki bütün süreçteki ortaya çıkan karbonun hesaplanmasıdır. Avrupa’da bu sistem uygulanıyor, ama Avrupa dışında kontrol edilmiyor. Sınırda karbon düzenlemesiyle birlikte bu durum eşitlenecek. Avrupa dışında üretim yapanlarla içinde yapanların karbon salınımı eşitlenecek. Eşitlenmediği takdirde o zaman vergi ödeyeceksiniz. Bu vergi sizin maliyetinize ek bir yük olacak.”
Dijital ürün pasaportuyla ilgili de bilgi veren Işınak, “Mesela cep telefonunu aldığınız zaman barkoduyla, ürünün plastiği, camı, karbon ayak izi görülebilecek. Bu tüketicinin bilinçlenmesiyle ilgili. 2030 diyoruz ama bu Mayıs ayında kabul edildi ve Ekim ayında 3 yıllık geçiş dönemi başlayacak. İlk 3 yılda vergi ve maliyet yok ancak siz ithal edeceğiniz ürünlerde karbonla ilgili bu belgelerinizi sunmak zorundasınız. İlk olarak gübre, elektrik, çimento, alüminyum, demir çelik gibi yoğun karbon üreten endüstriler bu uygulamaya dahil olacak” dedi.
Saltık: “Treylerler de düşük emisyonda sorumluluk alacak”
Koluman Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Ticari Araçlar Satış Direktörü Ali Saltık, VECTO uygulamasının Avrupa Birliği tarafından desteklenmesi ve devlet eliyle sanayicilere dikte edilmesini bir fırsat olarak gördüğünü söyleyerek başladı konuşmasına.
Saltık sözlerine şöyle devam etti: “Türkiye’nin özellikle son 20 yıldaki endüstriyel dönüşümü, Yeşil Mutabakatla birlikte daha hızlanacak. Türk treyler pazarı Avrupa’da ikinci pazar konumuna geldi. Ülke ekonomisi için treyler endüstrisi çok önemli. Avrupa Komisyonu 4 Mayıs 2023 tarihinde geçiş ücretlerini araçların karbon emisyonuna göre farklılaştıran karayolu ücretleme planlarında treylerin-ağır yük taşıtlarının karbon emisyonları üzerindeki etkisini dikkate almaya davet etti. Bu, kural koyucunun treyler üreticilerine yeşil dönüşümü destekleyin demesi anlamına geliyor. 2030 yüzde 55 emisyon azaltma hedefi var ama 2030 yılına kadar kamyonların elektriğe dönmesi sadece yüzde 4 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Sadece kamyonla bu iş olmayacak, treylerciler olarak bizim de Yeşil mutabakat ile ilgili bir şeyler yapmamız gerekiyor. Aerodinamik parçalarla daha uzayan parçalarla sektör değişecek. VECTO, araç enerji tüketimi hesaplama uygulaması olarak 2024 Temmuz ayından itibaren motorlu araçlarla beraber treylerlerinde buna müdahil olması gerekiyor. Dolayısıyla hepimizin bir VECTO sertifikası olacak. Lastik ve aerodinamizme konsantre bir hesaplama nedeniyle treylerlerimizin tasarımı da değişecek.”
Tokatlı: “Elektrikli otobüs pazarı 53 milyara dolara ulaşacak”
Otokar Ticari Araçlar Yurt İçi Pazarlama ve Satış Direktörü Murat Kemal Tokatlı, Yeşil Mutabakat’ı otobüs merkezinde değerlendirdi. Otobüste çevreciliğin çok daha önce başladığını söyleyen Tokatlı, asıl gelişimin son 10 yılda yaşandığını aktararak “Avrupa’da 30 bin adetlik otobüs pazarı var. Alternatif yakıtlı araçların (Elektrikli hibrit CNG) oranı 5 kat arttı ve 10 bin adetlik bir pazar oluştu. Bunda en büyük etken toplu taşımada kullanılan araçlar. Toplu taşıma insana ve şehirlere doğrudan etki ettiği için Avrupa’da büyük metropollerde yapılan bütün ihalelerde alternatif yakıtlı ve elektrikli araçlardan oluşuyor.
Başı elektrikli otobüsler çekmekle birlikte hibrit teknolojisi otobüste hala kullanılıyor, ayrıca yakıt hücresi denilen bir teknoloji de gündeme geliyor. Elektrikli araçlarda en büyük sorun dizele göre çok daha düşük olan menzil. Ancak yeni teknolojiler buradaki sorunları çözmek için geliştiriliyor.
Elektrikli araç pazarının 2020’den 2027 yılına kadar 53 milyar dolara ulaşacağını söyleyen Tokatlı, ayrıca özellikle Kuzey Avrupa’da otonom taşımacılığın geliştiğini ve önümüzdeki 5 yılda toplu taşımanın yüzde 25 oranında otonom olarak yapılacağına dair tahminlerin de olduğunu aktardı.
Pala: “Özendirici bir yeşil finansman gerekiyor”
Krone Trailer International Genel Müdürü Semih Pala yaptığı konuşmada, Türkiye’de krediye erişimin kolay olduğu zamanlarda ekonominin büyürken krediye erişimde yaşanan zorlukların ihracata ve üretime negatif etki ettiğini söyledi., Yeşil Kredi konusundaki gelişmelerin önemli olduğuna vurgu yapan Pala, “Krediye erişim bu işin olmazsa olmazı. Treyler ve ağır ticari araçlar müşteriler, yatırımlarını krediyle geçekleştiriyor. Yeşil finansman anlamında Türkiye Paris İklim anlaşmasının tarafı oldu. Şu anda EBRD ve TSKB yeşil kredide başı çekiyorlar. Biz de sektöre yönelik yeşil dönüşümde TAİD olarak katkı verebiliriz. Zihinsel aşamadan fiili duruma geçerken sattığımız ürünler için kredi verirken özendirici olması gerekiyor.”